Mantelzorg

Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) telt Nederland 4 miljoen mantelzorgers, die zich inzetten voor een naaste. Op dit moment is 1 op de 3 mensen van 18 jaar en ouder mantelzorger.
Het SCP zou iedere twee jaar een onderzoek moeten laten doen naar de effecten (sociaal, financieel, kwaliteit) van de langdurige zorg voor mantelzorgers;
Zo blijft de overheid en de zorginstellingen op de hoogte van wat er leeft onder deze groep en wat kwalitatief verbeterd kan worden. Dit komt toegepaste individuele zorg ten goede.
 

  • Ontwikkelen van beleid;
    Zodat iedere inwoner van Nederland zich kan voorbereiden op mantelzorg. Mantelzorgers dienen volwaardig te kunnen participeren in onze samenleving, Door mensen de kans te geven om mantelzorger te worden, creëer je een draagvlak om zorg vanuit eigen kring te realiseren.
  • Ruimte om werk en mantelzorg te combineren;
    Door de krachten te bundelen is er minder zorg nodig wat een kostenbesparing oplevert en toch de juiste zorg. Door mantelzorgers te steunen en laten ondersteunen wordt het een win-win situatie. De werkgever kan hierin een belangrijke rol spelen.
  • Vaststellen onder- en bovengrens wat van mantelzorgers mag worden verwacht;
    Door een duidelijk protocol kunnen mantelzorgers veel meer betekenen voor de patiënt, maar ook zullen ze beschermd worden om niet teveel hooi op hun vork te nemen. Er zullen geen situaties ontstaan waar een mantelzorger medische zorg moet bieden waar deze niet voor geschoold is. Wat nu vaak wel gebeurt, omdat er niet voldoende zorg geboden wordt. Zoals bijvoorbeeld het geven van medicatie aan patiënten/cliënten.
    Er zijn veel situaties te bedenken waar de cliënt liever geholpen wordt door de mantelzorger dan door een zorgprofessional. Door begrenzing van taken maak je mensen afhankelijk van professionele zorg en beperk je mensen in hun bewegingsvrijheid. In deze situaties is het beter te zorgen voor goede voorlichting en ondersteuning van de mantelzorgers en zorgen dat deze professionals kunnen raadplegen als dat nodig is.
    Lijfsgebonden zorg is niet afdwingbaar, dit is ook opgenomen in het protocol voor gebruikelijke zorg. Het is van belang dat mantelzorgers hun grenzen leren kennen en weten waar ze een grens kunnen trekken.
  • Versterk de positie van mantelzorgers binnen de WLZ (Wet Langdurige Zorg);
    Als de situatie rondom een cliënt achteruit gaat is het belangrijk dat de mantelzorgers betrokken zijn bij de indicatiestelling en besluitvorming rondom de cliënt. De mantelzorger kent de cliënt goed en heeft er vaak al een aantal ‘zorgjaren’ opzitten voordat de professionele zorg wordt ingezet.
    Samenwerking tussen professionele zorg en mantelzorgers op basis van gelijkwaardigheid is van essentieel belang, dit leidt tot hogere waardering voor de kwaliteit van zorg en minder overbelasting van mantelzorgers (Expertisecentrum Mantelzorg). Zorg ervoor dat zorgprofessionals oog hebben voor de mantelzorgers en dat er tijd en ruimte is om de mantelzorger te ondersteunen of begeleiden als dat nodig is.
    Extra aandacht voor mantelzorgers van GGZ cliënten en WLZ cliënten met een eigen specifieke ondersteuningsbehoefte. Deze mantelzorgers worden vaak door instanties op afstand gehouden onder de noemer van bescherming privacy. Juist bij deze groep mantelzorgers is er vaak sprake van langdurige en intensieve mantelzorgsituaties.
    Als de zorgvraag aan mantelzorgers zal toenemen, is het noodzakelijk dat signalering van knelpunten en ontsporing rondom mantelzorg onderdeel zijn van de opleidingen. Een overbelaste mantelzorger is geen mantelzorger maar een extra cliënt/patiënt.
  • Investeren in goede en toegankelijke respijtzorg;
    Er komen steeds meer nieuwe vormen van respijtzorg. Belangrijk is dat mensen weten wat er mogelijk is, anders dan de standaard dagvoorzieningen. Mantelzorgers hebben vaak een duwtje in de rug nodig om gebruik te maken van respijtzorg. Ze associëren het vaak met iemand ‘wegstoppen’ of dat hun zorg niet goed genoeg zou zijn. Maak toegang tot respijtzorg regelarm, stimuleer diversiteit en zorg ervoor dat het aanbod bekend is. Stem af wie hiervoor verantwoordelijk is (Gemeente, Zorgverzekeraar?).
  • Vastleggen dat bij alle wet- en regelgeving in het sociale domein vooraf beoordeeld wordt wat de effecten zijn voor de mantelzorger;
  • Mantelzorgers meer ondersteuning, zeggenschap en compensatie geven;
    Compensatie voor geleverde diensten is een ondersteuning voor de mantelzorger. Vaak leveren ze veel privétijd in en gaan ze minder werken om de mantelzorg te kunnen bieden. Hier mag een financiële compensatie tegenover staan vanuit de overheid.
  • Meer balans tussen indicatiestelling en hulp;
    Bij de huidige indicatie lijkt het om zoveel mogelijk mensen uit te sluiten voor hulp. Maar als je de indicatie versoepelt zoals het was, dan zullen er problemen op de lange termijn voorkomen worden. Door mantelzorgers te betrekken bij dit proces kun je toch werken aan zelfredzaamheid en voorkom je dat mensen de zorg misbruiken. Indiceren zou gericht moeten zijn op het belang en welzijn van de patiënt/cliënt, niet op hoeveel geld er bespaard kan worden. Laat indicatiestellers de taken van de mantelzorgers eerst goed in beeld brengen en vandaaruit kijken wat er aan ondersteuning nodig is met (in)formele hulp.